در مطلبی که منتشر کرده بودم در رابطه با موضوع بررسی کارکرد صحیح وب سایت صحبت شده است .
در مطالب گوناگون به کاربرد محصول Google Analytics و کاربرد آن در تحلیل بهتر وضعیت بازدید سایت اشاره شده است اما چند کلمه کلیدی در این نرم افزار وجود دارد که همیشه برای بسیاری از افراد سوال برانگیز و مبهم است.
کلماتی مانند sessions, visits, conversions, pages, hits همیشه در سیستم های آماردهی و گزارش بازدید سایت به گوش ما میخورد و شاید خیلی ها اطلاعات کاملی در رابطه با این مفاهیم نداشته باشند.
در این مطلب قصد داریم این موضوع را باز نمایید و به بررسی دقیق این مفاهیم و کلمات به عنوان بخشی از نمودارهای آماری بپردازیم.
بیشتر سیستم های آماردهی اطلاعات بازدید سایت را در ۳ دسته Users و Sessions و Hits دسته بندی میکنند در این آمارها نوع ورودی به وب سایت در عددهای فوق مهم نیست و میتواند ورودی از روی یک کامپیوتر شخصی ، یک گوشی موبایل یا هر جای دیگری که وب سایت در آن باز میشود انجام شده باشد.
گاهی اوقات ما در بیان آمارها از کلمه بازدید کنندگان به جای کاربران و از بازدید انجام شده به جای مفهوم Sessions استفاده میکنیم.
در پایان روز ما لازم است که بتوانیم تحلیل درستی از اتفاقات بر روی وب سایت داشته باشیم و بسیار مهم است که مفاهیم بالا را برای درک بهتر از مشتریان و مشتریان بلقوه درک کنیم.
مفهوم Hits
تصویر زیر را ملاحظه فرمایید :
مفهوم Hits از یک درخواست جزئی برای یک تصویر که از سمت بازدید کننده برای سرور ارسال میشود تشکیل شده است.بنابراین همه درخواست ها از سمت بازدید کننده به سرور برای دریافت یک اطلاعات Hits محسوب میشود.
مفهوم Pageviews و Screenviews
مفوم Pageviews برای مشاهده یک صفحه وب سایت از طریق کامپیتورهای شخصی و Screenviews مشاهده یک صفحه توسط دستگاه هایی مانند گوشی موبایل استفاده میشود.
پارامتر PageViews و ScreenViews یکی از المان های مهم در اندازه گیری ها در سیستم هایی شبیه Google Analytics محسوب میشود.از این پارامتر برای محاسبه پارامتر های دیگری مانند تعداد صفحات در یک بازدید (Pageviews per Visit) یا مدت زمان متوسط ملاقات یک صفحه(Avg. Time on Page) استفاده میشود.
مفهوم Events
مفهوم Evenets در سیستم هایی شبیه Google Analytics مانند یک شمارنده یا کونتور عمل میکند . در سیستم های اندازه گیری شمارنده زمانی عمل میکند که بازدید کننده یک عمل بر روی وب سایت مانند انتخاب یک دکمه یا کلیک بر روی یک لینک و یا تعویض یک صفحه را انجام میدهد.در واقع در مفهوم Event کاربر بر روی صفحه یک عملی را صورت میدهد.
مفهوم Transactions
مفهوم Transaction در سیستم Google Analytics زمانی رخ میدهد که کاربر اطلاعاتی مانند رنگ،مدل یا اطلاعاتی راجع به خرید را به صفحه دیگر ارسال میکند. سنجش این پارامتر زمانی صورت میگیرد که در Google Analytics گذینه Ecommerce Tracking را فعال کرده باشیم.
مفهوم Social interaction hit
این پارامتر جهت سنجش و اندازه گیری کلیک بر روی لینک های شبکه اجتماعی مانند ReTweet یا Like زدن بر روی وب سایت مورد استفاده قرار میگیرد.
برای این منظور لازم است Social interaction tracking بر روی گوگل آنالیتیکز فعال گردد.
مفهوم user timings
این پارامتر میتواند به ما در محاسبه زمان وقوع یک عمل خاص مانند بازشدن وب سایت تا Like زدن بر روی یک لینک کمک نماید.
این سنجش نیز با فعال سازی Customized user timings بر روی گوگل آنالیتیکز فعال میگردد.
گوگل آنالیتیکز با استفاده از کدی در صفحات یا وب سایت ما قرار میدهد همه Hits های فوق را ثبت میکند. گوگل آنالیتیکز با استفاده از کد جاوا یا SDK برای سیستم های موبایل مقادیر hits را ثبت مینماید.
کد جاوا برای وب سایت ها در گوگل آنالیتیکز
SDK برای نرم افزارهای Android
SDK برای نرم افزار های IOS
Session چیست ؟
در واقع مفهوم Session مجموع یک سری از hits هاست که توسط یک کاربر وب سایت در نظر گرفته میشود.
در واقع در سیستم های آنالیز مانند Google Analytics مجموعه Hits های یک کاربر در یک فعالیت ( Activity ) در یک گروه به نام Session در نظر گرفته میشود بنابراین زمانی که فعالیت کاربر بر روی وب سایت متوقف میشود ،Session مربوطه نیز بسته میشود و یک Session جدید در شروع فعالیت مجدد کاربر ایجاد میگردد.
در بسیاری از سیستم های آنالیز وب سایت ، مدت زمان یک session را ۳۰ دقیقه در نظر میگیرند. این مدت زمان موسوم به Timeout است.
بصورت خلاصه میتوان گفت session از یک نقطه آغازو در صورت عدم فعالیت کاربر بر روی وب سایت بعد از مدت ۳۰ دقیقه session بسته میشود.فاصله بین اولین hit و آخرین hit ارسالی به عنوان زمانی که کاربر بر روی یک صفحه (time on page) بوده است در نظر گرفته میشود.
در بعضی از سیستم های آنالیز وب سایت مدت زمان Timeout قابل تغییر برای اندازه گیری بهتر میباشد. به عنوان مثال در صورتی که وب سایت حاوی ویدیو طولانی باشد در حالی که کاربر غیر فعال به نظر میرسد اما باید در نظر داشت که این کاربر در حال تماشای ویدیو میباشد.
مفهوم Users
مفهوم کاربر نیز مفهوم جالبی است . برای محاسبه این معیار سیستم آنالیز وب سایت یک کد یا رشته طولانی و منحصر به فرد برای تشخیص کاربر تولید میکند و تا زمانی که آن کاربر بر روی وب سایت است آن را حفظ میکند.این کد منحصر به فرد تا زمانی که hits از سمت آن به وب سایت ارسال میشود به همراه hits جهت شناسایی و سنجش به سیستم تحلیل وب سایت (Google Analytics)ارسال میشود .
تصویر زیر را ملاحظه فرمایید :
مطابق تصویر فوق hits ها با کد ارسال شده در گروه هایی به نام session و در نهایت در یک گروه بزرگتر به نام User قرار میگیرد.
مفهوم Website Users
برای تشخیص کاربر بر روی وب سایت سیستم google analytics یا سایر سیستم های آنالیز وب سایت یک فایل متنی غیر قابل تشخیص بر روی کامپیوتر بازدید کننده ارسال میشود. هر زمان که یک hits از سمت بازدید کننده به سرور ارسال میشود توسط سیستم آنالیز وب سایت وجود فایل Cookie بررسی و تصدیق میگردد.
cookie در واقع یک فایل است که توسط وب سایت ها بر روی browser شما بارگذاری میشود و این وب سایت ها از طریق این فایل قادر به دریافت همان اطلاعاتی هستند که در فایل Cookie به نام شما ذخیره کرده اند.
سیستم های تحلیل وب سایت برای هر وب سایت مطابق زیر یک فایل cookie بر روی browser بازدید کننده ایجاد میکنند.
در نوع دیگر رفتار Cookie سیستم های تحلیل آمار بازدید وب سایت از یک Cookie استفاده میکنند . مانند تصویر زیر :
در حالت فوق یک دامنه ثالث بر روی مرورگر کامپیوتر شما یک cookie ایجاد میکند. البت بعضی از مرورگرها اجازه ایجاد Cookie توسط دامنه ثالث ( دامنه ای بجز دامنه هایی که در حال بازدید هستید ) را نمیدهند. اما این روش برای تحلیل رفتار بازدید کننده و حرکتی که از یک وب سایت به سایت دیگر انجام میدهد بسیار مناسب و کاربردی است.
بر اساس مستندات ارایه شده توسط گوگل گوگل آنالیتیکز آنالیتیکز از قراردادن cookie در مدل اول استفاده میکند و روش ست کردن cookie در مدل دوم در این سیستم مورد استفاده قرار نمیگیرد.
کاربران موبایل در آمارگیری
در ابزار موبایل که امروز بسیار مورد استفاده قرار میگیرد نحوه کارکرد مشابه آنچیزی است که در رابطه با Cookie اشاره شد با این تفاوت که اطلاعات به جای ذخیره در فایل در یک دیتابیس در گوشی یا تبلت ذخیره میشود. با بروز رسانی اپلیکیشن ها این اطلاعات از بین نمیرود و البته با حذف آن app اطلاعات ذخیره شده در رابطه با کاربر بازدید کننده حذف میشود.
در تهیه آمار کاربران موبایل مسایلی هم وجود دارد به عنوان مثال بعضی از App ها بصورت یک app مستقل نبوده و ترکیبی از App و Web هستند.در واقع نرم افزار موبایل در این App ها بصورت یک frame وب سایت مربوط به آن App را بارگذاری میکنند.
نرم افزارهای شبیه Google Analytics در این حالت با جمع آوری هر دو اطلاعات در رابطه با hits به تحلیل اطلاعات می پردازند.